Triệu chứng, chẩn đoán và điều trị bệnh u nang buồng trứng

U nang buồng trứng là một căn bệnh thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. U nang buồng trứng có một số dạng hoàn toàn không nguy hiểm và khối u dần biến mất. Chỉ có cách phát hiện và chẩn đoán sớm bệnh mới có thể giúp bệnh nhân chữa khỏi một cách an toàn và tiết kiệm nhất.

1.    U nang buồng trứng là gì?

U nang buồng trứng là một khối chứa dịch lỏng nằm trong buồng trứng. Nhiều người bệnh thường lo lắng không biết u nang buồng trứng có nguy hiểm không? Hầu hết các u nang buồng trứng này đều vô hại và sẽ tự biến mất mà không cần điều trị. Các dạng u nang buồng trứng có thể bao gồm u nang chức năng (bình thường, không liên quan đến bệnh tật), u nang bì, u nang nội mạc tử cung, u nang tuyến.

Hình ảnh minh họa u nang buồng trứng(Ảnh: Internet)

2.    Nguyên nhân gây u nang buồng trứng:

Có nhiều nguyên nhân yếu tố gây u nang buồng trứng, các nguyên nhân thường gặp đó là:
- Do sẩy thai: Những người phụ nữ đã từng bị sảy thai rất dễ mắc u nang buồng trứng.
- Do có kinh nguyệt sớm hơn bình thường:  cũng là yếu tố dẫn tới u nang buồng trứng phát triển thành bệnh.
- Do nội tiết tố bị phá hủy.
- Do suy giảm chức năng tuyến giáp.
- Có thể do sự phá hủy các nang trứng đã chín.
- Do lạc nội mạc tử cung: những phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung có thể bị u nang buồng trứng.
- Mang thai: Một vài khối u nang buồng trứng có thể xuất hiện một cách tự nhiên ở giai đoạn đầu của thai kỳ để hỗ trợ cho bào thai đến khi nhau thai được hình thành. Không những thế cũng có khi u nang xuất hiện cho đến hết thai kỳ.
- Do nhiễm trùng vùng chậu: Các ổ nhiễm trùng ở vùng chậu có thể lan tới buồng trứng và vòi trứng, gây ra áp xe.

3.    Các dạng u nang buồng trứng:

Chị em chú ý những biểu hiện của các dạng u nang buồng trứng

- U nang cơ năng: là những khối u phát sinh do rối loạn nội tiết của buồng trứng. Nang bọc noãn(nang trứng chín không vỡ, không rụng trứng). Nang này tiếp tục lớn lên( có thể > 10c,có khả năng vỡ và gây chảy máu), tiếp tục chế tiết oestrogen làm bệnh nhân chậm kinh.
- Lạc nội mạc tử cung dạng u nang: tổ chức nội mạc tử cung là tổ chức phát triển ngay trên bề mặc buồng trứng. Có thể gây phá hủy tổ chức buồng trứng lạnh. Nang thường nhỏ, vỏ mỏng và dính vào các tổ chức xung quanh, bên trong chứa đầy dịch màu nâu, thường gây đau và dính nhiều làm tắc vòi trứng gây vô sinh.
- Nang hoàng tuyến: thường hay gặp phải ở những bệnh nhân ung thư nguyên bào nuôi, đa thai, bệnh nhân điều trị vô sinh.
- U nang thực thể: là những khối u thực sự có biến đổi về tổ chức học buồng trứng. Bởi thể đây là những khố u có nguy cơ ung thư hóa. Trên bề mặt u có các mạch máu tăng sinh hình lược hay có các nhú trên bề mặt hoặc trong lòng y là những dấu hiệu nghi ngờ ung thư hóa. U nang nhầy chiếm khoảng 20% các khối u buồng trứng, u thường to, có thể đến vài chục kilogam, thường hay dính vào các tổ chức xung quanh. Trong đó, u nang bì chiếm khoảng 25% thường gặp u quái. Tổ chức u rất đặc biệt, thành khối u có cấu trúc tương tự như da, tuyến bã.... bên trong nang thường chứa tóc, răng....

4.    Dấu hiệu nhận biết u nang buồng trứng:

U nang buồng trứng thường thường diễn biến âm thầm, không có triệu chứng gì. Do đó hầu hết nguyên nhân phát hiện ra bệnh khi đi khám bệnh phụ khoa định kỳ, hoặc khi đi làm xét nghiệm hình ảnh vì những lý do khác. Khi khối u đã lớn, bệnh nhân có thể gặp một số triệu chứng:
- Xuất hiện cơn đau bụng: bệnh nhân thấy đau âm ỉ vùng bụng dưới hoặc đau ở những tư thế hoạt động đặc biệt. Những cơn đau này rất dễ khiến cho người bệnh nhầm lẫn với bệnh viêm phụ khoa khác như viêm phần phụ, u xơ tử cung,...
- Bệnh nhân có thể có kinh nguyệt bất thường.
- Khi khối u to, chèn ép vào các cơ quan lân cận gây tiểu khó hoặc táo bón,...
- Trong trường hợp khối u to nhanh, bụng chướng to, kèm theo hiện tượng sụt cân, mệt mỏi, chán ăn là các biểu hiện gợi ý u ác tính, cần phải đi khám ngay.
- U nang buồng trứng có thể gây biến chứng xoắn hoặc vỡ gây ra cơn đau đột ngột, có thể kèm theo cảm giác buồn nôn, nôn và chảy máu bên trong bụng.
Để chẩn đoán xác định u nang buồng trứng, cần làm thêm một số xét nghiệm như là:
- Siêu âm: đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn, giá thành rẻ nhưng lại có thể cho biết vị trí, hình dạng, kích thước, tính chất dịch bên trong của khối u nang buồng trứng. Đây là chính là tiêu chuẩn để chẩn đoán u nang buồng trứng.
- Ngoài ra, bác sĩ có thể tìm các “dấu ấn” bướu để có gợi ý về tính ác tính của khối u.
- Trong trường hợp cần thiết, bệnh nhân có thể được cho chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc chụp cắt lớp điện toán (CT scan).

5.    Điều trị u nang buồng trứng ra sao?

Trước tiên cần theo dõi u nang buồng trứng:
- Theo dõi u nang buồng trứng bằng cách siêu âm sau khi hành kinh xong để xem khối u có thay đổi kích thước hay tính chất hay không. Việc làm này cần được lặp lại thường xuyên, theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
- Với những khối u nang buồng trứng cơ năng thường tự biến mất sau 1 - 2 chu kỳ kinh mà không cần phải điều trị.
Vậy u nang buồng trứng khi nào cần phải phẫu thuật? U nang buồng trứng cần phẫu thuật khi:

• Khối u tồn tại lâu.
• Nghi ngờ ung thư.
• Khối u to nhanh.
• Khi có triệu chứng chèn ép vào các cơ quan lân cận.

Tùy theo tình trạng của từng bệnh nhân cụ thể mà bác sĩ sẽ tư vấn cho bệnh nhân lựa chọn phương pháp phẫu thuật phù hợp: mổ nội soi hay mổ mở, cắt khối u hay cắt cả phần phụ hoặc cả tử cung,...
Có rất nhiều nguyên nhân gây u nang buồng trứng, cùng với đó khối u thường diễn biến một cách âm thầm và không có triệu chứng gì cho tới khi nó đủ lớn để gây ảnh hưởng tới các cơ quan khác. Chính vì vậy phụ nữ cần đi khám phụ khoa định kỳ để có thể phát hiện và điều trị kịp thời u nang buồng trứng hoặc các bệnh lý phụ khoa khác nếu có.

Việc khám phụ khoa định kỳ không chỉ giúp phòng ngừa các bệnh phụ khoa mà còn là chìa khóa giúp chị em bảo vệ sức khỏe của chính bản thân mình. Theo khuyến cáo của các bác sỹ, chị em phụ nữ nên đi khám phụ khoa định kỳ ít nhất 1 lần/năm, còn đối với những người có tiền sử mắc các bệnh phụ khoa nên đi khám định kỳ 6 tháng/lần. Với mong muốn giúp chị em chủ động trong việc chăm sóc, bảo vệ và phòng ngừa hoặc điều trị sớm các bệnh phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Bảo Sơn đã xây dựng Gói khám sức khỏe phụ khoa toàn diện với quy trình khám nhanh chóng, hiệu quả, tiết kiệm thời gian và đảm bảo chất lượng. Để biết thêm chi tiết các chị em xin vui lòng gọi tới Tổng đài 1900 599 858 hoặc Hotline 091 585 0770.