Bệnh Trào ngược dạ dày thực quản

Trào ngược dạ dày thực quản ( TNDDTQ ) là một trong những bệnh lý có biểu hiện lâm sàn cực kỳ phức tạp. Với diễn biến thầm lặng kéo dài, có người thì bị triệu chứng rầm rộ của bệnh làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống có người thì lại không có dấu hiệu gì nhưng lại có Barrett thực quản ngắn hoặc hẹp…Vì vậy mọi người thường có tính chủ quan dẫn đến việc đánh giá sai lầm về hậu quả của bệnh lý

NỘI DUNG CHÍNH         Hiện / Ẩn

Trào ngược dạ dày thực quản là gì?

Trong điều kiện sinh lý bình thường, khi chúng ta ăn uống và đưa thức ăn từ miệng xuống thực quản, cơ vòng thực quản dưới mở ra để thức ăn di chuyển xuống dạ dày ( Bao Tử ), rồi sau đó tự động đóng kín lại để thức ăn và axit dịch vị dạ dày không trào ngược lên. Tuy nhiên, có những khi, dịch axit dạ dày trào ngược lên thực quản và gây tổn thương cho các cơ quan thực quản, thanh quản, miệng,... Tình trạng đó được gọi là trào ngược dạ dày thực quản.

Trào ngược dạ dày ( Hình Ảnh minh họa )

Nguyên nhân nào gây ra trào ngược dạ dày thực quản?

Trào ngược dạ dày thực quản xảy ra do nguyên nhân là sự suy yếu của cơ thắt thực quản dưới và sự dư thừa axit bên trong dạ dày.

Nguyên nhân dẫn tới sự suy yếu của cơ thắt thực quản dưới:

Do tác dụng phụ của các thuốc Tây y: Holecystokinine, glucagon, aspirin, ibuprofen và các loại thuốc huyết áp...

Sử dụng các sản phẩm chứa chất kích thích và gây nghiện:  cafein, rượu, thuốc lá,...

Những người mắc phải các bệnh lý: Tổn thương hệ thần kinh phó giao cảm thực quản, bệnh lý nhiễm trùng ở thực quản gây xơ, yếu cơ vòng thực quản hoặc các bệnh lý di truyền, thoát vị hoành…

Các sản phẩm chứa chất kích thích như cafe, thuốc lá, rượu bia là một trong những nguyên nhân dẫn tới suy yếu của cơ thắt thực quản dưới

Những nguyên nhân dẫn đến tình trạng dư thừa axit bên trong dạ dày: 

Những người mắc các bệnh lý dạ dày như viêm dạ dày, loét, trợt niêm mạc dạ dày, ung thư hay hẹp hang môn vị dạ dày...

Người có thói quen ăn uống không lành mạnh, thiếu khoa học: Ăn nhiều đồ ăn nhanh, thực phẩm khó tiêu, uống nước có gas,...

Bên cạnh những nguyên nhân đó, thừa cân - béo phì, stress,... cũng là những nguyên nhân dẫn tới tình trạng trào ngược axit dạ dày.

Tham khảo tại: https://vi.wikipedia.org/wiki/Trào_ngược_dạ_dày_thực_quản

Các triệu chứng nhận biết trào ngược dạ dày thực quản

Trào ngược axit dạ dày thực quản là một bệnh lý có diễn tiến âm thầm. Vì vậy nắm rõ được các triệu chứng nhận biết bệnh lý sẽ giúp mọi người nhận biết bệnh dễ dàng hơn và có thể kịp thời điều trị. Sau đây là một số dấu hiệu chính của bệnh TNDDTQ:

1. Ợ hơi, ợ nóng, ợ chua
2. Buồn nôn và nôn
3. Đau tức ngực, thượng vị
4. Khó nuốt
5. Khản giọng và ho

Trên đây là một số dấu hiệu nhận biết mà đa số bệnh nhân bị trào ngược dạ dày thực quản mắc phải. Mời bạn cùng Bệnh Viện Đa Khoa Bảo Sơn theo dõi tiếp để tìm hiểu chi tiết về các triệu chứng của bệnh lý dưới đây:

Ợ hơi, ợ nóng, ợ chua

Đây là một trong những dấu hiệu đặc trưng của bệnh đau dạ dày. Khi thấy cơ thể xuất hiện tình trạng ợ hơi thường xuyên thì rất có thể đó là dấu hiệu cảnh báo bạn đã bị trào ngược dạ dày. 

Ợ chua là biểu hiện tương tự ơ hơi. Tuy nhiên, do là hơi từ dạ dày lẫn 1 ít axit dạ dày, nên khi thoát lên miệng, người bệnh sẽ có cảm giác chua ở cuống họng. Sau khi người bệnh ợ chua, axit trào ngược lên, tiếp xúc với niêm mạc thực quản gây ra cảm giác nóng rát. Hiện tượng này được gọi là ợ nóng. Thông thường ợ nóng xảy ra từ 30 phút đến 1 tiếng sau ăn.

Những dấu hiệu ợ hơi, ợ nóng và ợ chua thường xuất hiện khi ăn no, bị đầy bụng, lúc nằm ngủ, nhất là vào ban đêm.

Ợ nóng, ợ hơi, ợ chua...là một trong những triệu chứng phổ biến của bệnh trào ngược dạ dày

Buồn nôn và nôn

Do sự trào ngược của axit làm kích thích họng và miệng và gây ra cảm giác buồn nôn. Tình trạng này có thể xảy ra ở bất cứ lúc nào. Nhưng nặng nhất là vào ban đêm do tư thế ngủ và ban đêm cũng là thời điểm hệ thần kinh phó giao cảm hoạt động mạnh mẽ.

Đau tức ngực, thượng vị

Cũng tương tự 2 dấu hiệu ở trên, đau tức vùng ngực và thượng vị cũng là một trong những dấu hiệu đặc trưng của trào ngược dạ dày. Người bệnh có thể xuất hiện cảm giác bị đè ép, thắt ở ngực, xuyên ra sau lưng và cánh tay. 

Nguyên nhân dẫn tới hiện tượng này là do axit trào ngược lên kích thích các đầu mút sợi thần kinh trên bề mặt niêm mạc thực quản. Tuy nhiên, dấu hiệu cũng rất dễ khiến người bệnh nhầm lẫn với các bệnh lý tim mạch và bệnh phổi.

Khó nuốt

Khi tình trạng trào ngược diễn ra với tần suất lớn sẽ gây ra các hiện tượng như phù nề, sưng tấy, đường kính thực quản bị thu hẹp. Từ đó dẫn tới người bệnh xuất hiện cảm giác khó nuốt, bị vướng ở cổ.

Khản giọng và ho

Có lẽ nhiều người sẽ bất ngờ khi khản giọng và ho là dấu hiệu nhận biết của trào ngược dạ dày. Nguyên nhân là bởi dây thanh quản bị tổn thương khi tiếp xúc với axit dạ dày. Khi đó người bệnh bị khản giọng do dây thanh phù nề, và lâu ngày thành ho do dịch viêm chảy xuống thanh quản, phế quản.

Bên cạnh những dấu hiệu trào ngược dạ dày ở trên, người bệnh còn có thể xuất hiện những triệu chứng khác như đầy bụng, khó tiêu, hen suyễn,...

Khi thấy đau tức ngực, đau vùng thượng vị nên kiểm tra bởi rất có thể là dấu hiệu của trào ngược dạ dày

Những biến chứng của trào ngược dạ dày

Có thể bạn chưa biết dạ dày ( Bao tử ) thường sẽ tiết ra rất nhiều Acid Clohydric ( HCL ) một trong những dung dịch axit mạnh để hoạt hóa các enzym pepsin giúp tiêu hóa thức ăn một cách dễ dàng hơn. Vì vậy khi bị trào ngược dạ dày thì dịch Axit sẽ tiếp xúc với niêm mạc dạ dày dẫn tới tình trạng ăn mòn gây ra các tổn thương khi đó nếu không được điều trị thì bệnh sẽ có những biến chứng phức tạp gây nguy hại đến sức khỏe như:

• Loét thực quản
• Hẹp và sẹo thực quản
• Thực quản Barrett
• Ung thư thực quản

Trào ngược dạ dày gây ra biến chứng loét thực quản

Khi dịch vị Axit HCL trong dạ dày trào ngược lên thực quản thường xuyên thì sẽ làm mòn lớp niêm mạc bảo vệ thực quản từ đó gây ra các vết loét. Đây là một trong những diễn tiến phổ biến của bệnh lý và làm cho người bệnh sẽ có cảm giác khó nuốt, buồn nôn, tức ngực….

Trào ngược gây ra biến chứng hẹp và sẹo thực quản

Đây là một trong những diễn tiến tiếp theo của quá trình trào ngược dịch vị lên thực quản và khi đó các vết loét sẽ bị sơ hóa dẫn đến biến chứng sẹo và hẹp thực quản.

Biến chứng thành Barett thực quản

Hiện nay trào ngược thực quản chỉ có tỷ lệ thấp tiến triển thành Barret thực quản nhưng bệnh nhân tuyệt đối không nên chủ quan vì đây là một trong những biến chứng nguy hiểm gây ra ung thư thực quản.

Biến chứng gây ra ung thư thực quản

Một trong những biến chứng có thể nói là nguy hiểm nhất của tình trạng trào ngược dạ dày thường xuyên đó là ung thư thực quản. Nếu bệnh nhân bị gầy sút cân nhanh, trên da xuất hiện các nếp nhăn nổi rõ, suy dinh dưỡng…đây là dấu hiệu nhận biết ung thư thực quản khi đó người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế để thăm khám và có pháp đồ điều trị sớm nhất.

Các phương pháp xét nghiệm trào ngược dạ dày

Do các biến chứng nguy hiểm của việc trào ngược axit từ dạ dày lên thanh quản thực quản vì thế khi có các triệu chứng ợ hơi, ợ chua, đau khó chịu bụng, đầy bụng….thì mọi người nên đến một bệnh viện uy tín để các bác sĩ có thể thăm khám và xét nghiệm chẩn đoán chính xác được bệnh lý. 

Hiện nay tại Bệnh Viện Đa Khoa Bảo Sơn tại địa chỉ 52 Nguyễn Chí Thanh – Hà Nội đã và đang áp dụng một số phương pháp để xét nghiệm bệnh nhân có các triệu chứng của trào ngược dạ dày – thực quản đó là:

• Nội soi dạ dày
• Chụp X-Quang cản quang toàn bộ đường tiêu hóa trên với Barium
• Nhân trắc thực quản
• Kiểm tra xét nghiệm nồng độ PH thực quản…

Đây là những phương pháp xét nghiệm chẩn đoán chính xác người đó có bị bệnh trào ngược axit từ dạ dày lên thực quản, thanh quản hay không và từ đó các bác sĩ sẽ đưa ra pháp đồ điều trị bệnh cụ thể nhất.

Trào ngược dạ dày nên ăn gì?

Đây là câu hỏi của đại đa số bệnh nhân bị tình trạng trào ngược axit với các bác sĩ tại Bệnh Viện Đa Khoa Bảo Sơn. Và sau đây chúng tôi xin giải đáp lại vấn đề người bị trào ngược dạ dày, thực quản nên ăn gì?

• Nên ăn các loại thực phẩm như: tinh bột mì, bột yến mạch, đạm,sữa chua, nghệ & mật ong….Đây là các loại thực phẩm có tính kiềm vì thế có thể trung hòa lượng axit trong dạ dày từ đó giảm khả năng bị bào mòn ở lớp nhầy bên trong dạ dày và hạn chế các cơ thực quản bị co thắt khiến axit trào lên.
• Không nên ăn uống các loại thực phẩm như: chanh, cam, dứa, nước ngọt có ga, đồ ăn cay nóng, sô cô la…..Đây là các loại thực phẩm có khả năng tiết axit và làm tăng khả năng kích thích cơ thắt thực quản vì vậy người bệnh nên kiêng hoặc tuyệt đối tránh xa.
• Hạn chế các loại rượu, bia, café, thuốc lá….đây cũng là một trong các nguyên nhân làm bệnh nặng hơn.

Điều trị trào ngược dạ dày thực quản như thế nào?

Để chữa trị bệnh trào ngược dạ dày thực quản thì bệnh nhân đặc biệt cần lưu ý chặt chẽ vấn đề về lối sống sinh hoạt hàng ngày cũng như tuân thủ chặt chẽ pháp đồ điều trị của bác sĩ. Hầu hết các bệnh nhân đều được điều trị theo các bước như: làm giảm các triệu chứng, làm liền sẹo hoặc vết loét nếu có, theo dõi và ngăn ngừa làm giảm các biến chứng. Các biện pháp chữa bệnh TNDDTQ bao gồm: chữa bệnh theo đơn thuốc của bác sĩ điều trị, chữa bệnh theo phương pháp ngoại khoa ( phẫu thuật ), và một số cách điều trị khác…

Chữa bệnh trào ngược dạ dày bằng thuốc kháng sinh

Sử dụng các loại thuốc ức chế bơm Proton để điều trị cho các bệnh nhân bị trào ngược dạ dày thực quản. Các loại thuốc này có thể làm giảm nhanh các triệu chứng thường gặp của bệnh lý cũng như làm lành các vết sẹo và ổn định lâu dài…Các loại thuốc này bao gồm:

• Omeprazole, Esomeprazole : Dùng để ngăn chặn quá trình tiết dịch vị dạ dày.
• Lansoprazole (Thuốc ức chế bơm proton thế hệ 2) : Sử dụng liên tục trong vòng 3 tháng điều trị thì tỷ lệ liền sẹo dạ dày đạt 90% cũng như khả năng diệt vi khuẩn HP (Helicobacter pylori ) là 20-40%
• Pantoprazole : Thuốc giúp liền các vết sẹo trong dạ dày một cách nhanh chóng
• Rabeprazole : Đây là loại thuốc có tác dụng giống Omeprazole, Esomeprazole nhưng mạnh hơn. Thuốc nhanh chóng kiểm soát quá trình tiết axit dịch vị dạ dày.

Đối với bệnh nhân được chẩn đoán có nhiễm vi khuẩn HP thì có thể sử dụng thuốc diệt HP sau đó lại tiếp tục điều trị bằng thuốc ức chế bơm Proton….

Điều trị TNDDTQ bằng phương pháp ngoại khoa

Khi bệnh nhân điều trị bằng thuốc kháng sinh trong một thời gian mà không có kết quả thì có thể bác sĩ điều trị sẽ trực tiếp xem xét để làm phẫu thuật.

Hiện nay có 2 phương pháp phẫu thuật chính để điều trị trào ngược dạ dày đó là mổ hở và mổ nội soi. Nội soi dạ dày là phương pháp đang được ưa chuộm được mọi người tin tưởng cũng như phẫu thuật mở và hiệu quả chống trào ngược dịch vị axit dạ dày lên thực quản đạt tới 90%.

Thay đổi lối sống hỗ trợ điều trị TNDDTQ

Bên cạnh các phương pháp điều trị bệnh bằng thuốc hoặc phẫu thuật thì chế độ sinh hoạt và ăn uống khoa học, hợp lý cũng góp phần làm giảm đáng kể tần suất trào ngược dạ dày. Cụ thể:

• Người bệnh nên ăn thành từng bữa nhỏ. Với người có dấu hiệu trào ngược dạ dày nên ăn thường xuyên hơn là ăn ít bữa.
• Không nằm ngửa ngay sau bữa ăn.
• Không hút thuốc, uống rượu bia, và các sản phẩm có PH thấp có thể làm tăng triệu chứng cũng như tăng nguy cơ gây ung thư dạ dày.
• Giữ cân nặng hợp lý
• Không để cơ thể quá căng thẳng.

Ngay khi xuất hiện các triệu chứng nhận biết bệnh trào ngược dạ dày thực quản bạn hãy đến các cơ sở y tế chuyên khoa tiêu hóa uy tín để được tư vấn khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Khoa Nội soi - Tiêu hóa là một trong những chuyên khoa mũi nhọn tại Bệnh Viện Đa Khoa Bảo Sơn. Để được phòng tránh nguy cơ và điều trị kịp thời trào ngược dạ dày, bạn có thể đăng ký khám và tư vấn bởi các chuyên gia hàng đầu tại baosonhospital mời bạn vui lòng liên hệ Hotline 091 585 0770 hoặc 1900 599 858 - Website: https://baosonhospital.com.