Ợ nóng: Nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp khắc phục

Chứng ợ nóng là gì?

Ợ nóng là cảm giác nóng rát ở ngực do axit dạ dày trào ngược lên thực quản (ống dẫn thức ăn). Thường xảy ra ở phần trung tâm của ngực, ngay sau xương ức (xương ức). Mang thai có xu hướng làm nặng thêm chứng ợ nóng.

Trong hầu hết các trường hợp, bạn sẽ không cần gặp bác sĩ trừ khi các triệu chứng xảy ra thường xuyên (vài lần một tuần), nghiêm trọng hoặc gia tăng mức độ nghiêm trọng.

Nếu chứng ợ nóng nghiêm trọng hoặc cơn đau đi kèm với các triệu chứng khác như khó thở, bức xạ vào cánh tay hoặc cổ của bạn, bạn sẽ cần gặp bác sĩ để phân biệt các triệu chứng này với các bệnh khác nghiêm trọng hơn như đau tim, GERD (bệnh trào ngược dạ dày thực quản)…

Ợ nóng có thể là dấu hiệu bạn bị mắc bệnh trào ngược dạ dày ( Ảnh minh họa )

Dấu hiệu có thể cho biết bạn bị ợ nóng

Triệu chứng thông thường của chứng ợ nóng là cảm giác nóng rát ở ngực. Nó có thể được đi kèm với:

• Một vị chua ở phía sau cổ họng
• Thức ăn trào ngược lại họng
• Một cảm giác thức ăn bị mắc kẹt trong cổ họng.

Bệnh nhân cần được thăm khám bởi một bác sĩ về bệnh tim càng sớm càng tốt nếu người đó có các triệu chứng ợ nóng kèm theo:

• Khó thở
• Bức xạ đến cánh tay hoặc cổ
• Chóng mặt hoặc ra mồ hôi lạnh.

Những ai thường bị ợ nóng?

Triệu chứng ợ nóng phổ biến hơn khi mang thai. Hầu hết mọi người bị ợ nóng sau bữa ăn, nhưng cũng có thể đánh thức mọi người khi họ đang ngủ. 

Mọi người cũng có thể bị ợ nóng sau khi ăn thực phẩm cụ thể hoặc uống một số đồ uống.

Ợ nóng có thể là dấu hiệu của bệnh trào ngược dạ dày

Các triệu chứng trào ngược axit có thể đi kèm với chứng ợ nóng bao gồm

• Khó nuốt,
• Ho mãn tính,
• Đau dạ dày hoặc nóng rát ở bụng trên,
• Đau họng dai dẳng,
• Trào ngược thức ăn hoặc chất lỏng có vị axit trong cổ họng, và
• Khàn giọng kéo dài hoặc viêm thanh quản.

Các phương pháp chẩn đoán ợ nóng

Để đánh giá xem có bất kỳ tổn hại đến sức khỏe và mức độ ợ nóng của bạn nghiêm trọng như thế nào, bác sĩ tại Bệnh Viện Đa Khoa Bảo Sơn thường đề nghị một số xét nghiệm sau:

• Nội soi: Để kiểm tra thực quản cũng như dạ dày. Sinh thiết có thể được thực hiện nếu có chỉ định. Điều này cho phép bác sĩ xem nếu có bất kỳ tổn hại sức khỏe rõ ràng, và cũng loại bỏ các lý do khác cho các triệu chứng của bệnh nhân, bệnh ác tính….
• Chụp X-Quang: Sau khi uống một chất lỏng bao phủ bên trong đường tiêu hóa. Những tia X này sẽ cho thấy các phác thảo của hệ thống tiêu hóa từ đó có thể chẩn đoán dễ dàng bệnh lý.
• Xét nghiệm pH lưu động: Xét nghiệm này đo độ axit trong thực quản thông qua một ống nhỏ đi qua mũi vào dạ dày.

Những thực phẩm và đồ uống gây ợ nóng

• Rượu : Rượu có thể làm giãn cơ thắt thực quản dưới.
• Cà phê và cam hoặc các loại nước ép có tính axit khác là một số đồ uống có thể làm nặng hơn hoặc gây ra chứng ợ nóng.
• Thực phẩm béo, thức ăn chiên , và một số một thực phẩm cidic (cam, bưởi, cà chua) cũng như thức ăn cay có thể gây ra chứng ợ nóng.
• Thực phẩm bổ sung làm cho chứng ợ nóng tồi tệ hơn.

Cách làm giảm các triệu chứng ợ nóng tự nhiên trong khi mang thai

Mang thai có xu hướng làm nặng thêm chứng ợ nóng vì cơ thắt thực quản dưới (LES) bị suy yếu trong thai kỳ. Điều này suy yếu (LES) giải quyết sau khi sinh em bé. Mang thai cũng làm biến dạng các cơ quan trong bụng và tăng áp lực bụng từ thai nhi đang phát triển gây ra chứng ợ nóng. Những thay đổi này thúc đẩy trào ngược axit và ợ nóng.

Theo thống kê có khoảng 17% đến 45% phụ nữ mang thai sẽ bị ợ nóng.

Hiện nay không có nghiên cứu rõ ràng về sự an toàn của thuốc trị chứng ợ nóng đối với thai nhi đang phát triển. Vì vậy kiểm soát chứng ợ nóng khi mang thai tốt nhất đó là áp dụng biện pháp khắc phục tại nhà và thay đổi lối sống.

Những thay đổi lối sống làm giảm chứng ợ nóng

Có một số cách để điều trị và tránh ợ nóng với thay đổi lối sống đó là

• Giảm cân và duy trì cân nặng lý tưởng của bạn. Cân nặng quá mức làm tăng áp lực lên dạ dày, làm tăng khả năng trào ngược axit vào thực quản.
• Bỏ thuốc lá : Hút thuốc cản trở hoạt động đúng của cơ thắt thực quản dưới.
• Tránh các thực phẩm làm nặng thêm chứng ợ nóng và thay thế chúng bằng các thực phẩm lành mạnh.  Tránh thực phẩm gây ra chứng ợ nóng .
• Nâng cao đầu giường: Nếu bạn đang bị ợ nóng vào ban đêm, nâng cao đầu giường sẽ làm giảm trào ngược.