Những điều cần biết về viêm amidan: Nguyên nhân, điều trị và cách phòng bệnh

Viêm amidan là căn bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Bệnh thường tái lại nhiều lần và rất dễ gây biến chứng, ảnh hưởng đến sinh hoạt, công việc và sức khỏe của người bệnh. Cùng Bệnh viện đa khoa Bảo Sơn tìm hiểu nguyên nhân, cách điều trị và cách phòng bệnh viêm amidan qua bài viết sau.

1. Viêm amidan là gì?

Amidan được xem là lá chắn bảo vệ hệ hô hấp. Amidan giúp ngăn chặn sự xâm nhập của các vi khuẩn, virus, gây tổn thương đến hệ hô hấp và sản sinh miễn dịch cho cơ thể. Tuy nhiên, do thường xuyên tiếp xúc với vi khuẩn và virus nên amidan bị suy yếu, dễ sưng và viêm.

Viêm amidan là bệnh lý tai mũi họng thường gặp ở cả trẻ em và người lớn. Đặc biệt, viêm amidan dễ tái đi tái lại, gây nhiều biến chứng về sức khỏe, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của người bệnh.

Viêm amidan do viêm họng liên cầu khuẩn có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị.

Hình ảnh minh họa viêm amidan

2. Phân loại viêm amidan

Viêm Amidan chia làm 2 loại là viêm amidan cấp tính và viêm amidan mãn tính.

- Viêm amidan cấp tính

Một loại vi khuẩn hoặc virus lây nhiễm vào amidan, gây sưng và đau họng. Amidan có thể phát triển một lớp phủ màu xám hoặc trắng, nổi hạch bạch huyết tại cổ và hàm.

Viêm amidan cấp thường bao gồm những biểu hiện sau:

• Sốt
• Khó nuốt hoặc nghẹn cổ
• Nuốt đau
• Nổi hạch ở cổ
• Thở bằng miệng, ngáy hoặc ngưng thở khi ngủ
• Mệt mỏi, khó chịu
• Các mảng trắng, mủ hoặc đỏ amidan

Phát ban đỏ mịn trên cơ thể cho thấy bệnh ban đỏ có thể làm phức tạp thêm một trường hợp viêm amidan. Những triệu chứng này thường hết sau 3 - 4 ngày, nhưng có thể kéo dài đến 2 tuần, ngay cả khi được điều trị.

- Viêm amidan mãn tính

Tình trạng viêm tái phát nhiều lần sẽ dẫn tới viêm amidan mãn tính, các biểu hiện thường giống với viêm cấp tính. Tuy nhiên, bệnh nhân sẽ xuất hiện thêm một số triệu chứng khác như:

• Đau họng
• Hôi miệng
• Sốt tái đi tái lại
• Có cảm giác vướng víu cổ họng khi nuốt thức ăn hoặc uống nước
• Thể trạng kém, yếu ớt và có thể sốt khi về chiều
• Ho khan từng cơn, khạc nhổ có đờm và thường có những cơn ho kéo dài
• Giọng nói thay đổi do ho nhiều gây đau họng, rát cổ họng
• Thở khò khè, người lớn ngủ ngáy, trẻ em có thể gặp hội chứng ngưng thở khi ngủ.

Viêm amidan mãn tính cũng có thể gây ra sỏi amidan - các mảnh vật chất như tế bào chết hình thành do nước bọt và thức ăn tích tụ trong các kẽ của amidan. Cuối cùng, các mảnh vụn có thể đông cứng lại thành những viên sỏi nhỏ. Chúng có thể tự bong, hoặc cần được bác sĩ lấy ra.

Hình ảnh nội soi tình trạng viêm Amidan ở trẻ em

3. Triệu chứng thường gặp

Các triệu chứng chính của bệnh là phần amidan bị viêm và sưng, nhiều trường hợp nghiêm trọng đến mức khiến người bệnh khó để thở bằng miệng. Các triệu chứng khác bao gồm:

• Đau cổ họng

• Amidan sưng đỏ

• Amidan xuất hiện lớp phủ màu trắng hoặc vàng

• Xuất hiện vết phồng rộp hoặc vết loét đau rát trên cổ họng

• Đau đầu

• Ăn mất ngon

• Đau tai

• Khó nuốt

• Sưng hạch ở cổ hoặc hàm

• Sốt và ớn lạnh

• Hôi miệng

• Giọng nói khó chịu hoặc nghẹt thở

• Cổ cứng

Ở trẻ em, có thể kèm thêm các triệu chứng như:

• Bụng khó chịu

• Nôn mửa

• Đau bụng

• Chảy nước dãi

• Biếng ăn

Đây là căn bệnh rất phổ biến ở trẻ em. Trên thực tế, hầu như bé nào cũng có thể sẽ bị viêm amidan ít nhất một lần. Nếu các triệu chứng kéo dài dưới 10 ngày được gọi là viêm amidan cấp tính. Trong trường hợp triệu chứng kéo dài hơn hoặc tình trạng viêm tái phát nhiều lần trong năm có thể là viêm amidan mãn tính.

Không chủ quan với viêm amidan ở trẻ em

4. Biến chứng của viêm amidan

Viêm amidan nếu không được điều trị kịp thời và triệt để không chỉ làm suy giảm chất lượng cuộc sống, khó khăn trong sinh hoạt mà còn kèm theo nhiều biến chứng nguy hiểm khiến bệnh nhân dễ bị viêm mũi, viêm xoang, viêm tai giữa, viêm hạch và viêm thanh khí phế quản.

Nếu tình trạng viêm hoặc sưng amidan xảy ra thường xuyên hoặc liên tục có thể gây ra các biến chứng nặng hơn như:

• Khó thở
• Ngưng thở khi ngủ
• Nhiễm trùng lan sâu vào mô xung quanh (viêm mô tế bào quanh amidan)
• Nhiễm trùng dẫn đến tụ mủ sau amidan (áp xe phúc mạc)
• Viêm amidan hốc mủ

Nếu viêm amidan do liên cầu nhóm A hoặc một chủng vi khuẩn liên cầu khác không được điều trị kịp thời và đúng cách, bệnh nhân sẽ tăng nguy cơ mắc các biến chứng xa như:

• Sốt thấp khớp
• Viêm cầu thận

5. Phương pháp điều trị amidan

Để hạn chế và ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm, người bệnh cần thăm khám sớm tại cơ sở y tế để được điều trị kịp thời và đúng cách.

5.1. Sử dụng thuốc trong điều trị

Nếu bị viêm do nhiễm vi khuẩn, bác sĩ sẽ kê cho bệnh nhân một số loại thuốc kháng sinh. Người bệnh phải uống đủ liều thuốc kháng sinh theo chỉ định kể các triệu chứng hết hẳn. Không dùng hết thuốc theo chỉ dẫn có thể khiến tình trạng nhiễm trùng trở nên trầm trọng hơn hoặc lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể.

5.2. Cắt Amidan

Phẫu thuật cắt bỏ amidan là giải pháp tối ưu để điều trị viêm amidan tái phát thường xuyên, mãn tính hoặc đã điều trị kháng sinh nhưng không đáp ứng được phác đồ.

Cắt amidan cũng có thể được thực hiện nếu tình trạng viêm dẫn đến các biến chứng khó kiểm soát:

• Khó thở khi ngủ
• Thở khó khăn
• Khó nuốt, đặc biệt là khi ăn thực phẩm từ thịt và các loại thực phẩm dai khác
• Áp xe không cải thiện điều trị bằng kháng sinh.

 

Không chỉ định cắt amidan với những đối tượng:

• Bệnh nhân có rối loạn đông cầm máu bẩm sinh hoặc mắc phải (Hemophilia A, B, C; suy tủy, xuất huyết giảm tiểu cầu, ung thư máu…).
• Bệnh nhân đang có nhiễm khuẩn toàn thân hoặc tại chỗ.
• Bệnh nhân mắc bệnh mạn tính điều trị chưa ổn định.
• Người đang ở vùng đang bệnh dịch.
• Phụ nữ có thai hoặc đang hành kinh.

6. Phương pháp cắt amidan bằng dao Plasma được thực hiện như thế nào?

Phẫu thuật amidan là phẫu thuật nhằm loại bỏ hai amidan bị viêm, mất chức năng để ngăn chặn các biến chứng. Đây cũng là biện pháp cuối cùng được chỉ định trong điều trị viêm amidan khi quá trình điều trị nội khoa không mang lại kết quả.

Trong phẫu thuật amidan, các phương pháp điều trị đang được áp dụng hiện nay là: Phẫu thuật amidan bằng dao điện; phẫu thuật amidan bằng dao Coblator; phẫu thuật amidan bằng dao Plasma.

Trong ba phương pháp phẫu thuật trên thì sử dụng dao Plasma được coi là phương pháp ưu việt nhất. Đây là phương pháp cắt amidan sử dụng sóng radio cao tần. Dao Plasma có gắn thiết bị đầu dò thông minh và tích hợp kính soi điện tử tìm kiếm giúp tiêu diệt các ổ bệnh, tránh gây những tổn thương xâm lấn.

Dao Plasma được hình thành bởi một đám mây có khả năng dẫn điện, đám mây này truyền năng lượng ở mức thấp và có tác dụng như một lưỡi dao thông thường loại bỏ các vùng tổn thương được xác định.

Ưu điểm của dao Plasma

4 Ưu điểm của cắt amidan bằng dao Plasma

Phẫu thuật bằng dao Plasma mang nhiều ưu điểm vượt trội so với các phương pháp phẫu thuật khác.

•  Không gây tổn thương mô xung quanh do mức năng lượng thấp. Nếu như các phương pháp phẫu thuật khác, nhiệt độ dao phẫu thuật có thể lên tới 200 độ C thì với dao Plasma thì nhiệt độ thấp chỉ từ 40 – 60 độ C. Bởi vậy khả năng làm tổn thương các mô xung quanh được giảm đi đáng kể.
• Thời gian thực hiện phẫu thuật nhanh chóng chỉ từ 30 – 45 phút do đặc tính tìm kiếm và loại bỏ mô tổn thương của dao Plasma. Chính vì thế, thời gian gây mê nội khí quản của người bệnh cũng được giảm thiểu đáng kể.
•  Gần như không gây chảy máu bởi tích hợp tính năng hàn mạch siêu nhỏ dưới 1mm đồng thời ngay khi mổ. Đây cũng là ưu việt nổi trội của dao Plasma so với các phương pháp khác. Vì vậy, các ca phẫu thuật bằng dao Plasma có tốc độ phục hồi nhanh, người bệnh có thể xuất viện ngay trong 24 giờ kể từ khi kết thúc phẫu thuật.
• Quá trình chăm sóc sau phẫu thuật cũng sẽ dễ dàng hơn.

Tại bệnh viện đa khoa Bảo Sơn, phẫu thuật Amidan bằng công nghệ Plasma được thực hiện bởi đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, đảm bảo an toàn, không gây đau, chảy máu hay phù nề, giúp người bệnh hạn chế tối đa tai biến, rút ngắn thời gian phẫu thuật và phục hồi sau phẫu thuật.

6. Biện pháp phòng bệnh hiệu quả

Dưới đây là những thói quen tốt giúp bảo vệ và ngăn ngừa viêm amidan tái phát hiệu quả

6.1. Đối với trẻ em

Khi thấy trẻ xuất hiện những dấu hiệu amidan, cần đưa bé đi khám để được bác sĩ điều trị kịp thời. Bên cạnh việc phối hợp điều trị với bác sĩ, cha mẹ cần chăm sóc trẻ đúng cách:

• Vệ sinh họng, miệng cho trẻ bằng nước muối sinh lý

• Tái khám định kỳ theo chỉ định và tuân thủ nghiêm ngặt liệu trình của bác sĩ từ đó điều chỉnh chế độ chăm sóc và dinh dưỡng hợp lý, tránh viêm amidan tái phát gây nhiều biến chứng không mong muốn.

• Giữ gìn không gian sống và vui chơi của trẻ luôn sạch sẽ

• Cho trẻ uống nhiều nước, đặc biệt là nước trái cây giúp bù nước do sốt, đồng thời giảm tình trạng viêm, khô họng

• Chú trọng chế độ dinh dưỡng nhằm bổ sung đầy đủ những dưỡng chất cần thiết giúp củng cố hệ miễn dịch và tăng cường sức khỏe cho trẻ. Cho trẻ ăn nhiều trái cây và rau xanh bổ sung các loại vitamin như vitamin C, E, A, có tác dụng làm giảm tình trạng viêm, khó thở.

• 

Tái khám định kỳ theo chỉ định của bác sĩ

6.2. Đối với người lớn

Bệnh viêm amidan rất dễ tái phát, nhất là khi thời tiết thay đổi, đặc biệt ở người lớn có tiền sử mắc các bệnh hô hấp hay người thường xuyên hút thuốc, ăn uống không lành mạnh. Vì vậy, mỗi người cần chủ động phòng bệnh cho bản thân và gia đình bằng những biện pháp sau:

• Nghỉ ngơi nhiều

• Uống nhiều nước

• Cố gắng ăn thức ăn mềm nếu cảm thấy đau khi nuốt

• Ngủ trong phòng có máy tạo độ ẩm

• Súc miệng bằng nước muối

• Hạn chế sử dụng các thực phẩm hoặc thức uống gây tổn thương vùng họng như: Đồ cay nóng, nhiều chất béo hay nước uống quá lạnh,…

• Tránh các chất kích thích không tốt cho sức khỏe, gây ảnh hưởng vùng họng như: Thuốc lá, thức uống có gas, cà phê,…

• Luôn đảm bảo không gian sống sạch sẽ, tránh xa các tác nhân gây ô nhiễm. 

• Hạn chế nói to, nói nhiều tránh những tổn thương đến họng. Luôn giữ ấm vùng họng khi thời tiết thay đổi.

• Duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh, ăn uống khoa học. Đặc biệt, nên cung cấp các dưỡng chất giàu vitamin, rau củ quả, khoáng chất,… để duy trì sức khỏe, đảm bảo hệ miễn dịch.

•  Bên cạnh đó, rèn luyện cho bản thân thói quen luyện tập thể thao, đảm bảo sức khỏe, tăng sức đề kháng.

Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh viêm amidan và có thêm thông tin về các chương trình khuyến mại hiện đang được triển khai tại Bệnh viện Đa khoa Bảo Sơn, vui lòng liên hệ trực tiếp qua website https://baosonhospital.com hoặc Hotline 0915 850 770 và Tổng đài 1900 599 858.