Những điều cần biết về căn bệnh Viêm phúc mạc

Viêm phúc mạc là bệnh gì?

Viêm phúc mạc ( Viêm màng bụng ) là bệnh lý được hình thành lớp màng mỏng bao phủ trong bụng và các cơ quan khác trong ổ bụng bị nhiễm nấm hoặc vi khuẩn. Khi đó bệnh nhân cần điều trị nhanh chóng để tránh lây lan sang các cơ quan khác trong ổ bụng đặc biệt là hệ tiêu hóa như dạ dày, đại tràng, ruột thừa…từ đó gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe đôi khi còn nguy hiểm đến cả tính mạng.

Hình ảnh minh họa bệnh nhân bị viêm phúc mạc do vỡ túi mật

Các loại viêm phúc mạc và nguyên nhân gây bệnh

Viêm phúc mạc được nhóm thành 5 loại sau:

1. Viêm phúc mạc nguyên phát : Viêm phúc mạc do vi khuẩn tự phát (SBP) có liên quan đến cổ trướng từ bệnh nhân xơ gan (bệnh nhân có nguy cơ cao mắc SBP), suy tim hoặc bệnh nhân bị lupus toàn thân và bệnh thận. Phần lớn các trường hợp là do nhiễm trùng vi khuẩn.
2. Viêm phúc mạc thứ phát: Viêm phúc mạc thứ phát là do nhiễm trùng do ruột thừa bị thủng, loét thủng, viêm túi thừa hoặc tắc ruột.
3. Viêm phúc mạc thứ ba: Viêm phúc mạc thứ ba là do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis (TB) gây ra, và được gọi là viêm phúc mạc do lao.
4. Viêm phúc mạc hóa học (còn gọi là viêm phúc mạc vô trùng): Viêm phúc mạc hóa học là do rò rỉ chất lỏng vô trùng gây kích thích phúc mạc. Ví dụ: mật, máu hoặc bari được sử dụng làm chất tương phản trong các thủ tục và xét nghiệm.
5. Áp xe phúc mạc ( Áp xe trong ổ bụng )

Nguyên nhân gây ra các loại bệnh kể trên đó là:

• Viêm phúc mạc do vi khuẩn tự phát gây ra bởi một số loại vi khuẩn.
• Viêm phúc mạc do rò rỉ dịch vị đường ruột từ ruột thừa.
• Viêm phúc mạc cấp tính: khởi phát nhanh các triệu chứng
• Phân của thai nhi thoát ra khỏi ruột thai nhi trước khi sinh bằng cách vỡ và dẫn đến viêm phúc mạc vô trùng ( Viêm phúc mạc phân su ).
• Viêm phúc mạc mật: rò rỉ dịch mật vào phúc mạc ( Vỡ túi mật ).
• Viêm phúc mạc tự hoại: nhiễm trùng phúc mạc đã lan vào máu.
• Viêm phúc mạc xơ cứng: viêm bề mặt nội tạng của khoang bụng đặc trưng bởi sự dày lên của xơ phúc mạc.
• Viêm phúc mạc vùng chậu: viêm liên quan đến phúc mạc bao quanh tử cung và ống dẫn trứng.
• Viêm phúc mạc do lao: do vi khuẩn Mycobacterium.
• Nhiễm trùng dịch cổ trướng gây viêm phúc mạc.

Loại viêm phúc mạc phổ biến nhất hiện nay

Loại viêm phúc mạc phổ biến nhất là viêm phúc mạc thứ phát, thường do rò rỉ hoặc thủng cơ quan bụng như ruột thừa, dạ dày, đại tràng... Tuy nhiên, một loại viêm phúc mạc phổ biến khác là viêm phúc mạc do vi khuẩn tự phát (SBP) thường liên quan đến những người có dịch cổ trướng ở bụng.

Dấu hiệu và triệu chứng của viêm phúc mạc

Các dấu hiệu và triệu chứng của viêm phúc mạc có thể thay đổi tùy theo nguyên nhân gây bệnh. Tuy nhiên, có những chỉ số tương đối phổ biến cho thấy một người có thể bị viêm phúc mạc. Mọi người thường bị khó chịu ở bụng và một số biểu hiện dưới đây:

• Đau bụng hoặc đau tăng lên khi chạm vào bụng hoặc di chuyển (sờ nắn)
• Sưng bụng (đầy hơi hoặc chướng bụng)
• Sốt
• Ớn lạnh
• Buồn nôn & nôn
• Bệnh tiêu chảy
• Đi tiểu giảm
• Chán ăn
• Mệt mỏi 
• Táo bón
• Không có khả năng truyền khí
• Cổ trướng (có dịch trong khoang bụng)
• Bệnh não không giải thích được (thay đổi tâm thần mới khởi phát)

Chẩn đoán viêm phúc mạc như thế nào?

Vì viêm phúc mạc có thể đe dọa tính mạng, chẩn đoán sớm là rất quan trọng. Các bác sĩ sẽ cần thực hiện kiểm tra thể chất trên bệnh nhân. Họ cũng có thể yêu cầu chi tiết về lọc máu, cổ trướng và  chấn thương bụng. Bệnh nhân có thể có một số khó chịu nhẹ trong khi bác sĩ kiểm tra bụng.

Các xét nghiệm có thể được yêu cầu bao gồm số lượng tế bào hoàn chỉnh, cấy máu và xét nghiệm hình ảnh như siêu âm hoặc CT scan bụng / xương chậu.

Một số bệnh nhân thực hiện thẩm tách màng bụng sẽ được yêu cầu lấy mẫu dịch lọc máu để có thể kiểm tra. Ở một số bệnh nhân bị áp xe, kiểm tra dịch áp xe được thực hiện.

Các biến chứng của viêm phúc mạc

Các biến chứng của viêm phúc mạc có thể cực kỳ nghiêm trọng đó là:

• Mất nước,
• Nhiễm trùng huyết
• Nhiễm trùng nhiều cơ quan
• Bệnh não gan
• Hội chứng gan thận ( bệnh gan dẫn đến tăng suy thận ),
• Sốc
• Tử vong.

Cách phòng tránh viêm phúc mạc

Phòng ngừa hoặc giảm nguy cơ phát triển viêm phúc mạc có thể được thực hiện bằng cách ngăn ngừa các nguyên nhân cơ bản (loét, xơ gan do rượu và bệnh viêm vùng chậu).

Những người đang được lọc màng bụng phải rất cẩn thận về độ sạch của bàn tay và móng tay để tránh nhiễm bẩn vào ống thông thẩm tách. Da liền kề với ống thông thẩm tách phải được làm sạch hàng ngày và bệnh nhân nên làm theo hướng dẫn của các chuyên gia y tế.
Sử dụng phòng ngừa các thuốc chống vi trùng đã được bác sĩ điều trị kê đơn để giảm nguy cơ viêm phúc mạc. Tuy nhiên, cần phải thăm khám bệnh định kì theo sự chỉ đạo của bác sĩ vì nó có thể tạo ra các sinh vật kháng kháng sinh theo thời gian.

Điều trị viêm phúc mạc

Việc điều trị viêm phúc mạc bắt đầu bằng việc điều chỉnh quá trình cơ bản (ví dụ, viêm ruột thừa đã gây viêm phúc mạc hoặc rò rỉ mật vào khoang bụng). Ở hầu hết những người bị viêm phúc mạc đều có nguồn lây nhiễm nên việc điều trị bằng kháng sinh tiêm tĩnh mạch được bắt đầu ngay lập tức.

Bệnh nhân cũng có thể yêu cầu chăm sóc hỗ trợ như tránh mất nước , tránh nhiễm trùng phổi là thứ phát sau viêm phúc mạc và có thể hỗ trợ hệ thống thận (đặc biệt là ở bệnh nhân chạy thận nhân tạo).

Điều trị hỗ trợ bằng việc giảm phản ứng viêm.

Một số bệnh nhân có thể yêu cầu dẫn lưu áp xe qua da để tăng cường điều trị kháng sinh. Mặc dù có những gợi ý cụ thể về liệu pháp kháng khuẩn trong điều trị viêm phúc mạc nhiễm trùng, liệu pháp kháng khuẩn tối ưu nên được cá nhân hóa và phụ thuộc vào loại vi khuẩn gây bệnh và độ nhạy cảm của chúng với thuốc chống vi trùng.

Viêm phúc mạc có thể nhanh chóng phát triển gây ảnh hưởng đến sức khỏe và đe dọa tính mạng. Tùy thuộc vào nguyên nhân của nó, nhiều bác sĩ khác nhau sẽ tham gia điều trị. Vì vậy, viêm phúc mạc cần được các bác sĩ y khoa cấp cứu , bác sĩ chuyên khoa chăm sóc sức khỏe, bác sĩ chuyên khoa lọc máu, bác sĩ chuyên khoa bệnh truyền nhiễm, bác sĩ tiêu hóa, bệnh viện, bác sĩ nội khoa và bác sĩ phẫu thuật khám và điều trị. Vì vậy bạn cần tìm đến một số địa chỉ bệnh viện lớn và uy tín để có được kết quả điều trị tốt nhất. 

Nếu bạn có bất kì thắc mắc nào hoặc có nhu cầu đặt lịch thăm khám bệnh của các Giáo Sư Bác Sĩ hàng đầu tại Bệnh Viện Đa Khoa Bảo Sơn xin vui lòng liên hệ trực tiếp qua website www.baosonhospital.com hoặc Hotline 0915850770.  Chúc bạn và gia đình luôn có một sức khỏe tốt nhất.